In Sevenum is een teler van plan om lelies te telen naast een woonwijk. De lokale bewoners vreesden echter voor hun gezondheid en die van hun kinderen vanwege de intensieve toepassing van gewasbeschermingsmiddelen. Een kort geding dat op 18 april 2024 plaatsvond heeft geresulteerd in een verbod op het gebruik van deze middelen, na beoordeling van de gezondheidsrisico’s door de rechter.
Gezondheidsrisico’s overheersen
Ondanks dat de teler betoogde dat de gewasbeschermingsmiddelen veilig zijn en goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen in Nederland, oordeelde de rechter anders. De voorgestelde maatregelen van de teler, waaronder een bufferzone van 50 meter en het gebruik van een spuitmachine met driftreductie, werden niet afdoende geacht om de risico’s te beperken.
Wetenschappelijke zorgen
Er bestaan significante wetenschappelijke zorgen over de langetermijneffecten van de gewasbeschermingsmiddelen, zoals neurologische aandoeningen en ontwikkelingsstoornissen bij kinderen. Deze bezorgdheid werd versterkt door een getuigenis van dr. M. van den Berg, emeritus professor in de Toxicologie, die aangaf dat de geplande ‘groene’ middelen serieuze gezondheidsrisico’s kunnen inhouden.
Impact van intensief spuiten
De teler plande om tijdens de lelieteelt intensief te spuiten – meer dan wat gebruikelijk is voor vele andere gewassen over een periode van tien jaar. Dit verhoogde de bezorgdheid, vooral omdat sommige omwonenden, waaronder 25 kinderen, zeer dicht bij de akker wonen.
Onderzoeksresultaten
Een studie van het RIVM uit 2019 heeft aangetoond dat restanten van gewasbeschermingsmiddelen zelfs tot 250 meter van de spuitlocatie kunnen worden aangetroffen in de buitenlucht, huisstof en zelfs in de urine van omwonenden. Dit toont aan dat zelfs geavanceerde spuittechnieken de verspreiding van chemische stoffen niet volledig kunnen tegenhouden.
Uitspraak van de rechter
Gezien de reële kans op gezondheidsschade en de nabijheid van de woonwijk, heeft de rechter besloten dat het welzijn van de omwonenden voorrang heeft boven het commerciële belang van de teler. Het verbod op het gebruik van de gewasbeschermingsmiddelen is daarmee een feit.