De Rijksdienst Cultureel Erfgoed en de Gemeente Maastricht organiseren in maart een gecombineerde tentoonstelling over het cultureel belang van wederopbouwwijken en de ontwikkelingsmogelijkheden die deze wijken in de toekomst bieden. Een tentoonstelling die loopt van 1 t/m 25 maart, over de Wederopbouw & mogelijkheden voor revitalisering winkelstrips. De tentoonstelling is te zien bij het infocentrum Belvédère gelegen aan de : Boschstraat 24.
In de wederopbouwperiode na de oorlog werd goed nagedacht over de inrichting van een nieuwe wijk. Niet alleen over de variatie in woningen, maar ook over de samenhang van de wijk. De winkelstrips kwamen voort uit het idee van deze zogenoemde wijkgedachte. Die ging ervan uit dat de belangrijkste voorzieningen op loopafstand aanwezig moesten zijn, daar waar het gezinsleven zich afspeelde.
De maatschappij is inmiddels behoorlijk veranderd en veel van deze winkelstrips functioneren niet meer zoals het bedoeld was.
Maastricht kende gelukkig weinig oorlogsschade, maar heeft na de oorlog wel kunnen profiteren van de kansen van landelijke wederopbouwprogramma’s. Dankzij deze woningbouwprogramma’s werden in korte tijd nieuwe woonwijken uit de grond gestampt.
In 1956 wordt de wijk Caberg gerealiseerd met 800 nieuwe woningen en aan het einde van datzelfde jaar geeft de gemeenteraad groen licht voor de volgende wijk. Deze nieuwe wijk heet dan nog West 1, maar in het begin van 1957 wordt deze wijk Malpertuis gedoopt. Pottenberg volgt in 1958 en Belfort in 1962. In korte tijd is het bebouwde oppervlak van Maastricht verdubbeld.
Iedereen kent ze wel, die kleine winkelstrips in naoorlogse woonwijken. Vaak kwamen ze voor in de ‘plint’ van flats of als aparte blokjes middenin de wijk met woningen erboven. Veel winkelstrips functioneren niet meer als zodanig of leiden een kwijnend bestaan. Ook de directe omgeving is niet meer de plaats van ontmoeting die het ooit was.
Voor vernieuwende ideeën over deze winkelstrips heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de prijsvraag Werk Aan De Winkel uitgeschreven voor het ontwikkelen van innovatieve en haalbare concepten voor winkelstrips in naoorlogse wijken. Kern van deze prijsvraag was om de gedachten achter het oorspronkelijke plan voor de winkelstrip en zijn plek in de wijk te vertalen naar de eisen van deze tijd.
Er werden bijna 100 plannen ingediend, waarbij de beste 15 inzenders door de jury zijn uitgenodigd hun idee verder uit te werken. Onder deze 15 plannenmakers zaten de Maastrichtse architectenbureaus Artesk van Royen en Nicole Cloudt Architectuur. De 15 uitgewerkte plannen zijn te zien in de tentoonstelling.
De wijk Pottenberg is onlangs door de Rijksdienst Cultureel Erfgoed geselecteerd als een bijzondere wederopbouwwijk met cultuurwaarde. Vanwege de heldere stedenbouwkundige structuur, de gevarieerde woonprogramma’s en de relatie met het landschap is deze wijk een toonbeeld van ruimtelijke inrichting uit de periode 1940-1965. Momenteel wordt in Pottenberg een onderzoek verricht naar de waarde en betekenis van de groene ruimte in Pottenberg. Het groenontwerp heeft in Pottenberg een belangrijke stedenbouwkundige betekenis bij het versterken van de relatie tussen bebouwing en landschap; de inrichting van de randen van de wijk en het begeleiden van routes. Maar het groen heeft ook een sociaal belang vanwege de parkfunctie; ontmoetingsplek en recreatiemogelijkheden.
De Rijksdienst Cultureel Erfgoed en de gemeente Maastricht vinden het belangrijk dat er meer aandacht en waardering voor de wederopbouwgebieden komt, zodat het bijzondere karakter van deze gebieden ook in de toekomst herkenbaar blijft. Om dat te bereiken is het nodig om de wijken toekomstbestendig te maken, mét aandacht voor de cultuurhistorie. Wethouder Gerdo van Grootheest: “Deze landelijke tentoonstelling toont zowel het historisch belang van de wederopbouwwijken als het toekomstperspectief. De wijk Pottenberg verzorgt in de expositie het Maastrichtse tintje”.
De tentoonstelling die van 1 maart 2016 tot en met 25 maart 2016 te bezoeken is in het Informatiecentrum Belvédère draagt hier aan bij.
De toegang tot de tentoonstelling is gratis. Geopend van maandag tot en met vrijdag tussen 9.00 en 17.00 uur en op zondag 6, 13 en 20 maart tussen 13.00 en 17.00 uur.
Op de bijgaande foto’s de winkelstrip van Malpertuis anno 2016.